เมื่อโลกร้อนและรวน ภาคส่วนใดปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงสุด

ภาวะโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นปัญหาสำคัญที่ทั่วโลกเผชิญ โดยมีสาเหตุหลักมาจากการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจำนวนมากในหลากหลายภาคส่วน หนึ่งในภาคส่วนที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงสุดคือ ภาคพลังงาน ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนถึงประมาณ 70% ของการปล่อยก๊าซทั้งหมด การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล เช่น ถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ เพื่อผลิตไฟฟ้าและพลังงานความร้อน เป็นแหล่งปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ในปริมาณมหาศาล

นอกจากนี้ ภาคการเกษตรและป่าไม้ ก็มีบทบาทสำคัญ โดยการทำฟาร์มปศุสัตว์และการเผาป่าไม้ปล่อยก๊าซมีเทน (CH₄) และไนตรัสออกไซด์ (N₂O) ซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจกที่มีความรุนแรงมากกว่าคาร์บอนไดออกไซด์

การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาคพลังงานและการเกษตรจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องดำเนินการเพื่อควบคุมภาวะโลกร้อนและรักษาความสมดุลของโลกในระยะยาว.

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) กลายเป็นปัญหาสำคัญระดับโลกในปัจจุบัน เนื่องจากผลกระทบของมันครอบคลุมทั้งสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสุขภาพของมนุษย์ หนึ่งในปัจจัยหลักที่เร่งให้เกิดโลกร้อนก็คือ “ก๊าซเรือนกระจก” (Greenhouse Gases – GHGs) ซึ่งมาจากกิจกรรมหลากหลายประเภท บทความนี้จะวิเคราะห์ถึงภาคส่วนที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงที่สุด พร้อมทั้งอธิบายปัจจัยที่เกี่ยวข้องและตัวอย่างในแต่ละภาคส่วน

ก๊าซเรือนกระจกและโลกร้อนคืออะไร?

ก๊าซเรือนกระจก เช่น คาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂), มีเทน (CH₄), ไนตรัสออกไซด์ (N₂O) และก๊าซฟลูออริเนต (Fluorinated gases) มีคุณสมบัติในการกักเก็บความร้อนในชั้นบรรยากาศโลก ก๊าซเหล่านี้เกิดขึ้นทั้งจากแหล่งธรรมชาติและกิจกรรมของมนุษย์

เมื่อก๊าซเรือนกระจกสะสมในบรรยากาศในปริมาณสูงขึ้น จะทำให้เกิด ภาวะเรือนกระจก (Greenhouse Effect) ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลก หรือที่เราเรียกว่า โลกร้อน (Global Warming)

ภาคส่วนที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงที่สุด

 

 

มีหลายภาคส่วนที่มีบทบาทในการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เราสามารถจัดอันดับตามข้อมูลจากหน่วยงานระดับโลก เช่น IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) ได้ดังนี้

ภาคพลังงาน (Energy Sector)

• สัดส่วนการปล่อยก๊าซ: มากกว่า 70% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลก
• แหล่งปล่อยก๊าซหลัก: การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล (Fossil Fuels) เช่น ถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ ในการผลิตไฟฟ้าและพลังงานความร้อน รวมถึงการใช้พลังงานในภาคอุตสาหกรรมและการขนส่ง
• ตัวอย่าง: โรงไฟฟ้าถ่านหินในประเทศจีนปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ในปริมาณมหาศาล เนื่องจากพึ่งพาถ่านหินเป็นเชื้อเพลิงหลัก

ภาคการเกษตรและป่าไม้ (Agriculture, Forestry, and Land Use – AFOLU)

• สัดส่วนการปล่อยก๊าซ: ประมาณ 18-20%
• แหล่งปล่อยก๊าซหลัก: การทำลายป่า (Deforestation), การปลูกพืชเชิงเดี่ยว (Monoculture), การเลี้ยงสัตว์ (Livestock) เช่น โคและแกะ ซึ่งปล่อยก๊าซมีเทนจากการย่อยอาหาร และการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนที่ทำให้เกิดไนตรัสออกไซด์
• ตัวอย่าง: การเลี้ยงโคเนื้อในบราซิล ซึ่งปล่อยก๊าซมีเทนในปริมาณมหาศาล และการทำลายป่าอเมซอนเพื่อเปิดพื้นที่ทำการเกษตร

ภาคอุตสาหกรรม (Industry)

• สัดส่วนการปล่อยก๊าซ: ประมาณ 19%
• แหล่งปล่อยก๊าซหลัก: กระบวนการผลิตที่ใช้พลังงานสูง เช่น การผลิตซีเมนต์ เหล็ก และพลาสติก นอกจากนี้ การปล่อยก๊าซฟลูออริเนตจากกระบวนการอุตสาหกรรมยังมีผลกระทบสูง
• ตัวอย่าง: อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ ซึ่งการผลิต 1 ตันจะปล่อย CO₂ ประมาณ 0.9 ตัน

ภาคขนส่ง (Transportation)

• สัดส่วนการปล่อยก๊าซ: ประมาณ 14%
• แหล่งปล่อยก๊าซหลัก: การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลในรถยนต์ เครื่องบิน เรือ และรถไฟ
• ตัวอย่าง: การจราจรในเมืองใหญ่ เช่น ลอสแอนเจลิส หรือกรุงเทพฯ ที่มีการใช้รถยนต์ส่วนตัวในปริมาณสูง

ภาคอาคารและสิ่งปลูกสร้าง (Buildings)

• สัดส่วนการปล่อยก๊าซ: ประมาณ 6% โดยตรง (และมากขึ้นหากรวมการใช้พลังงาน)
• แหล่งปล่อยก๊าซหลัก: การใช้พลังงานสำหรับเครื่องปรับอากาศ เครื่องทำความร้อน และไฟฟ้าในอาคาร
• ตัวอย่าง: การใช้พลังงานสูงในอาคารสำนักงานในสหรัฐฯ และยุโรป

ทำไมภาคพลังงานถึงมีบทบาทสูงสุด?

• การพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล: แม้จะมีการผลักดันพลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลยังคงเป็นแหล่งพลังงานหลักทั่วโลก
• ความต้องการพลังงานที่เพิ่มขึ้น: การเติบโตของประชากรและเศรษฐกิจ โดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนา ทำให้ความต้องการพลังงานเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
• ระบบพลังงานล้าสมัย: ในหลายประเทศ ระบบผลิตไฟฟ้ายังไม่ได้ปรับตัวสู่พลังงานสะอาด

การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในแต่ละภาคส่วน

ภาคพลังงาน

• ผลักดันการใช้พลังงานหมุนเวียน เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ ลม และน้ำ
• เพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาคอุตสาหกรรมและครัวเรือน

ภาคการเกษตร

• ลดการตัดไม้ทำลายป่าและส่งเสริมการปลูกป่า
• เปลี่ยนวิธีการเลี้ยงสัตว์ เช่น ใช้เทคโนโลยีที่ลดการปล่อยก๊าซมีเทน

ภาคอุตสาหกรรม

• ใช้เทคโนโลยีคาร์บอนต่ำ (Low-carbon Technologies)
• ส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy)

ภาคขนส่ง

• สนับสนุนการใช้รถยนต์ไฟฟ้าและการเดินทางสาธารณะ
• พัฒนาระบบขนส่งทางรางที่ปล่อยคาร์บอนต่ำ

ภาคอาคาร

• ออกแบบอาคารประหยัดพลังงาน (Green Building)
• ใช้วัสดุที่ลดการปล่อยคาร์บอนในการก่อสร้าง

ตัวอย่างโครงการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

• โครงการ RE100: องค์กรและบริษัททั่วโลก เช่น Google และ Apple มุ่งมั่นใช้พลังงานหมุนเวียน 100%
• การปลูกป่าในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้: หลายประเทศ เช่น อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ร่วมมือกันฟื้นฟูป่าชายเลน
• นโยบายพลังงานสะอาดของสหภาพยุโรป: ตั้งเป้าหมายลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้ได้ 55% ภายในปี 2030

สรุป

จากการวิเคราะห์ข้างต้น ภาคพลังงาน ถือเป็นภาคส่วนที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงสุด โดยมีบทบาทสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อย่างไรก็ตาม การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจำเป็นต้องดำเนินการในทุกภาคส่วนผ่านการร่วมมือของรัฐบาล องค์กรธุรกิจ และประชาชนทั่วไป เพื่อสร้างโลกที่ยั่งยืนสำหรับคนรุ่นต่อไป